مراحل اخذ پروانه وکالت – شرایط اخد پروانه وکالت

شغل وکالت یکی از محترم ترین مشاغل در تمام کشور ها با فرهنگ های متفاوت به حساب می آید، البته برای رسیدن به این شغل باید مراحلی را طی نمود.

فارغ التحصیلان رشته حقوق با گرایشات مرتبط، می توانند آزمون وکالت یا آزمون کانون وکلا را که آزمونی با ظرفیت محدود و مشخص که در سراسر کشور توسط کانون های وکلا برگزار می‌شود، شرکت نمایند.

همینطور فارغ التحصیلان می توانند آزمون مرکز مشاوران حقوقی قوه قضاییه را نیز شرکت ‌کنند.

متقاضیان پذیرفته شده از طریق آزمون قوه قضاییه بعد از طی مراحل کارآموزی وکیل پایه دو می‌شوند، درحالی که وکلای کانون وکلا بعد از پذیرش در آزمون وکیل پایه دو و پس از طی دوران کارآموزی پروانه‌ی وکالت پایه یک دریافت می‌کنند. در ادامه با این دو آزمون و شرایط امتحان، ضرایب دروس و … آشنا می‌شویم.

اخذ پروانه وکالت، نخستین شرط برای انجام کار وکالت است. ابتدا باید داوطلبین واجد شرایط، در آزمون مربوطه موفق شوند که هر ساله توسط کانون‌های وکلای دادگستری برگزار می‌شود.

کانون‌های وکلای دادگستری هرسال یکبار نسبت به برگزاری آزمون ورودی کارآموزی وکالت اقدام می کنند.

اینکه ظرفیت پذیرش در آزمون چند نفر باشد توسط کمیسیونی که متشکل از رئیس دادگستری استان هر کانون، رئیس شعبه‌ی اول دادگاه انقلاب و رئیس کانون وکلای مربوط است و به دعوت رئیس کانون وکلای هر کانون، حداقل یکبار در سال تشکیل و اتخاذ تصمیم می‌نمایند، تعیین می شود.

زمان انتشار آگهی آزمون کانون وکلا شهریور ماه است که در رومه‌ها و سایت سازمان سنجش منتشر و شرایط و نحوه‌ی ثبت نام اعلام می‌شود و داوطلبان می‌توانند با مراجعه به سایت سازمان سنجش آموزش کشور و واریز هزینه‌ی مربوطه بعد از دریافت کارت اعتباری، ثبت‌نام کنند.

آزمون کارآموزی وکالت هرکانون، در مرکز استان همان کانون برگزار می‌شود. برای مثال چنانچه داوطلبی از شهر شیراز در زمان ثبت‌نام کانون مورد نظر خود را مرکز (که شامل استان‌های تهران، سمنان، هرمزگان و سیستان و بلوچستان است) تعیین کرده باشد مکلف است برای شرکت در آزمون مربوطه در تاریخ اعلامی از سوی سازمان سنجش در شهر تهران حضور یابد.

کارت ورود به جلسه یک هفته قبل از برگزاری آزمون از طریق سایت سازمان سنجش در اختیار داوطلبان قرار می‌گیرد، شرکت در آزمون بدون پرینت و ارائه‌ی کارت ورود به جلسه امکان‌پذیر نیست.

پس از برگزاری آزمون توسط سازمان سنجش آموزش کشور، اوراق داوطلبان توسط سازمان مذکور تصحیح می‌شود و فهرست تمامی شرکت‌کنندگان براساس نمره‌ی کل و الفبا به تفکیک هرکانون تحویل کانون مربوطه می‌شود و هرکانون براساس ظرفیت پذیرش خود به ترتیب رتبه، اسامی پذیرفته‌شدگان را اعلام می‌کند و براساس برنامه‌ی زمانی، نحوه و تاریخ ثبت‌نامِ داوطلبان را اعلام می‌کنند.

مواد امتحانی آزمون وکالت کانون وکلا

مواد امتحانی آزمون وکالت اتحادیه‌ی کانون‌های وکلای دادگستری شامل دروس زیر است:

حقوق مدنی با ضریب ۳؛

آیین دادرسی مدنی با ضریب ۳؛

حقوق جزای عمومی و اختصاصی با ضریب ۲؛

آیین دادرسی کیفری با ضریب ۲؛

حقوق تجارت با ضریب ۲؛

اصول فقه با ضریب ۱.

پروانه وکالت اصولا بعد از طی دوره‌ی کارآموزی وکالت مشروط بر انجام صحیح وظایف کارآموزی داده می‌شود. به موجب ماده‌ی ۲ قانون کیفیت اخذ پروانه وکالت دادگستری برای اشخاصی پروانه کارآموزی وکالت صادر می‌شود که علاوه بر دارا بودن دانشنامه‌ی لیسانس یا بالاتر در رشته‌های حقوق یا فقه و مبانی حقوق اسلامی یا معادل آن از دروس حوزوی و دانشگاهی دارای شرایط ذیل باشند:

اعتقاد و التزام عملی به احکام و مبانی دین مقدس اسلام؛

اعتقاد و تعهد به نظام جمهوری اسلامی ایران، ولایت فقیه و قانون اساسی؛

نداشتن پیشینه‌ی محکومیت مؤثر کیفری؛

نداشتن سابقه‌ی عضویت و فعالیت در گروه‌های الحادی و فرق ضاله و معاند با اسلام و گروه‌هایی که مرام‌نامه‌ی آنها مبتنی بر نفی ادیان الهی است؛

عدم وابستگی به رژیم منحوس پهلوی و تحکیم پایه‌های رژیم طاغوت؛

عدم عضویت و هواداری از گروهک‌های غیرقانونی و معاند با جمهوری اسلامی ایران؛

عدم اعتیاد به مواد مخدر و استعمال مشروبات الکلی.

کانون‌های وکلا مکلفند به‌منظور احراز شرایط فوق از مراجع ذی‌صلاحِ مربوطه استعلام نمایند و مراجع مزبور مکلفند حداکثر ظرف مدت ۲ ماه پاسخ لازم را اعلام نمایند.

کارآموزان وکالت موظف هستند حداقل ۱۸ ماه به کارآموزی اشتغال ورزند و پس از طی موفقیت‌آمیز دوران کارآموزی خود در اختبار شرکت کنند و در صورت موفقیت، پروانه وکالت پایه یک به آنها داده می‌شود. مدت کارآموزی اعضای هیئت علمی دانشکده‌های حقوق نصف مدت کارآموزی سایر کارآموزان خواهد بود.

اشخاصی که طبق قانون از انجام کارآموزی وکالت معاف هستند نیز باید دارای شرایط فوق الذکر باشند.

شرایط صدور پروانه وکالت بدون طی دوره‌ی کارآموزی و انجام اختیار

مطابق ماده‌ی ۸ لایحه‌ی قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری به اشخاص زیر پروانه وکالت درجه اول از طرف کانون وکلا داده می‌شود:

کسانی که دارای ده سال متوالی یا پانزده سال متناوب سابقه‌ی خدمات قضایی بوده و حداقل پنج سال ریاست یا عضویت دادگاه داشته باشند و سلب صلاحیت قضایی از آنها از طرف دادگاه عالی انتظامی قضات نشده باشد؛

کسانی که دارای دانشنامه‌ی لیسانس بوده و ۵ سال سابقه‌ی خدمات قضایی داشته باشند و سلب صلاحیت قضایی از طرف دادگاه عالی انتظامی از آنها نشده باشد؛

نمایندگان مجلس شورای اسلامی با گذراندن یک دوره‌ی کامل نمایندگی که دارای لیسانس قضایی یا گواهی پایان تحصیلات سطوح عالیه از حوزه‌ی علمیه‌ی قم و پنج سال سابقه‌ی کار قضایی در محاکم باشند؛

افسران بازنشسته‌ی نیروهای مسلح که دارای دانشنامه‌ی لیسانس در رشته‌ی حقوق بوده و حداقل پنج سال متوالی یا هشت سال متناوب در مشاغل سازمانی خدمت نموده و از اشتغال به وکالت محروم نباشند.

اشخاص یاد شده باید سایر شرایط وکالت را دارا باشند و وکالت آنها با مانع قانونی روبه‌رو نباشد. این اشخاص بعد از درخواست صدور پروانه‌ وکالت و آماده شدن پروانه مزبور باید سوگند یاد نمایند.

اشخاصی که نمی توانند پروانه وکالت اخذ کنند.

مطابق ماده‌ی ۱۰ قانون کیفیت اخذ پروانه وکالت دادگستری به اشخاص زیر اجازه وکالت داده نمی‌شود:

اتباع خارجه؛

قضات و مستخدمین دولتی و بلدی و مملکتی

بنگاه‌هایی که تمام یا قسمتی از سرمایه‌ی آن متعلق به دولت است در حین اشتغال به خدمت به استثنای استادان دانشکده‌ی حقوق که اشتغال به تدریس در یکی از شعب حقوقی دارند، در صورت اجازه‌ی شورای دانشگاه؛

محجورین و همچنین کسانی که سن آنها کمتر از ۲۵ سال باشد؛

محکومین به انفصال ابد از خدمات دولتی؛

اشخاص مشهور به فساد اخلاق و تجاهر به استعمال مسکر و افیون و اعمال منافی عفت؛

محکومین به جنایت مطلق و محکومین به جنحه‌هایی که منافی با امانت و عفت و شئون وکالت است به تشخیص هیئت مدیره‌‌ی کانون یا آنکه به موجب قانون مستلزم محرومیت از بعضی از حقوق اجتماعی است؛

کسانی که به اتهام جنایت یا جنحه‌های مذکور در ماده‌ی فوق تحت محاکمه هستند؛

اشخاصی که طبق حکم محکمه از وکالت محروم شده‌اند.